Bugün sizlere Hoshin Kanri’nin detaylarını, Toyota gibi öncü firmaların bu yönetim sistemini nasıl başarıyla uyguladığını ve bu sürecin Katana kılıcıyla olan etkileyici benzerliklerini anlatacağım. Hoshin Kanri, şirketlerin stratejik hedeflerini başarıyla gerçekleştirmesi ve tüm çalışanların bu hedeflere uyumlu şekilde çalışması için bir yönetim sistemidir. Ancak bu sistemin gerçekten etkili olması için iyi tasarlanması ve uygulanması gerekir.
Toyota’nın Hoshin Kanri yaklaşımı, Katana kılıcına benzetilebilir. Gerçekten de bir Katana kılıcı gibi, Hoshin Kanri’nin de üç temel bölümü vardır: vizyon ve misyon (hamon), stratejik hedefler (tsuba), ve operasyonel hedefler (kılıcın bütünü). Gelin, bu benzerliklerin derinlemesine incelemesini yapıp, çeşitli hikayelerle örnekleyelim.
Katana’nın Hamon’u: Vizyon ve Misyon
Katana kılıcının üzerindeki çizgiler, kılıcın görkemini ve keskinliğini ortaya koyar. Bu çizgilere “Hamon” denir. Hoshin Kanri’de hamon, şirketin vizyon ve misyonunu temsil eder. Vizyon ve misyon, tüm paydaşlarını heyecanlandırıp motive edecek kadar çarpıcı olmalıdır.
Bir Japon otomotiv firması olan Toyota, 1950’lerde dünyanın en büyük şirketlerinden biri olma hedefini belirledi. Ancak savaş sonrası ekonomik zorluklar şirketi sarsıyordu. Toyota, bu vizyonu gerçekleştirmek için şirketin önceliklerini öylesine net bir şekilde tanımladı ki, tüm çalışanlar aynı hedefe kilitlendi. Hedef, sadece bir otomobil üretmek değil, kaliteyi önceliklendirerek “Japon mühendisliğinin sembolü” olmaktı. Bu misyon, paydaşlarından çalışanlarına kadar herkesin motivasyonunu yüksek tuttu. Toyota’nın vizyonu, hamon gibi keskin ve etkiliydi. Net bir vizyonun şirketinizi nasıl ileri taşıyabileceğini burada görebiliriz.
Tsuba: Stratejik Hedefler
Katananın tsuba’sı, eli koruyup destek veren bölümüdür. Bu, Hoshin Kanri’de stratejik hedeflere denk gelir. Tsuba, çatışma anlarında kılıcı kullanan kişiyi korur ve sürekliliği sağlar. Şirketin stratejik hedefleri de aynı şekilde paydaşlarını ve uzun vadeli başarıyı korur.
Mesela, Apple’ı ele alalım. 2000’lerin başında, şirket stratejik hedef olarak inovasyonu merkeze koymuştu. Steve Jobs’un liderliğinde öncelikli hedef “iPhone” geliştirilmesiydi. Ancak bu hedef, yalnızca teknoloji alanında ilerlemeyi değil, tüm şirketin pazarlama, lojistik ve tasarım alanlarında uyumlu bir strateji belirlemesini gerektiriyordu. Jobs’un bu hedeflere verdiği destek, Apple’ı bugün dünyanın en büyük şirketlerinden biri haline getirdi. Stratejik hedeflerinizi belirlerken tsuba gibi dayanıklı ve destekleyici bir yapı kurmanız, hem size hem de paydaşlarınıza güven verecektir.
Katmanlı Hedefler: Munetetsu, Kawatettsu, Shintetsu ve Hatetsu
Katana kılıcını oluşturan her bıçak türü, farklı sertlikte çelik katmanlarından meydana gelir. Bu katmanlar, şirketinizin hedeflerini şu şekilde sınıflandırabilir:
- Munetetsu (Orta Sertlikte Çelik): Şirketin o yıl içinde çözmesi gereken en önemli 3 problem. Toyota, 1960’larda yakıt verimliliğini artırmayı Munetetsu hedefine koymuştu. Bu hedef, hem ekonomik hem de çevresel olarak yeni bir dönem başlattı.
- Kawatettsu (Katlanmış Çelik): Kâr elde etme ve iş güvenliği hedefleri. Bir inşaat firması, iş kazalarını azaltmak ve çalışan memnuniyetini artırmak için bu katmanı kullanabilir. Örneğin, 2015 yılında bir maden şirketi, kazaları %50 azaltıp kâr marjını %30 artırmıştı.
- Shintetsu (Esnek Çelik): Yaratıcılık ve süreklilik hedefleri. Google’ın “20% Time” uygulaması, çalışanların yaratıcılığını teşviki için çalışanların haftalık zamanının %20’sini kendi projelerine ayırmasını öngörüyordu.
- Hatetsu (Sert Çelik): Verimlilik ve kalite hedefleri. Japon Demiryolları, tam zamanlı kalkış oranlarını %99,99’a çıkararak Hoshin Kanri uygulamalarını neredeyse kusursuz bir seviyeye ulaştırdı.
Bu dört hedef grubunun bir arada çalışması, şirketinizin hem esnek hem de dayanıklı bir yapıya kavuşmasını sağlar.
Hoshin Kanri Modelleri: Katana’nın Katmanları
Katana kılıcında farklı katman yapıları, farklı kullanımlar için tasarlanmıştır. Hoshin Kanri de aynı şekilde farklı katmanlarda tasarlanabilir. Bu modeller, şirketlerin özelliklerine ve hedeflerine göre belirlenir:
Hoshin Kanri ustası olmak; tıpkı bıçak, kılıç, katana ustası olmak kadar zordur. Belki de daha fazla zaman ve tecrübe gerektirir. Çelik, su ve ısı gibi üç özgürlüğününe düşkün gücü sabır ile birlikte çalıştırmak ustalıktır. Sadece sabırın yetmediği, bilim ile bilgi ve tecrübenin gerektiği; hataları, mevcut durumu iyi analiz edip geleceği şekillendirmek gerekir. Bu perspektifle bakıldığında, Hoshin Kanri’nin model tasarımları bir ustalık sürecidir.
- Kobuse: Sert dış kabuk ve yumuşak iç çekirdek. Bu modeli, Hoshin Kanri’ye yeni başlayan şirketlere öneriyorum. Disiplini kaybetmeden başlamak için en iyi modeldir. Bir küçük tekstil firmı, 2010 yılında Hoshin Kanri’ye Kobuse modelini kullanarak başladı. Net hedefler belirlenip her hafta toplantılar yapılarak planların uygulanabilirliği sağlandı. 5 yıl içinde yurt dışına ihracat yapan bir marka haline geldi.
- Shihozume: Dışarıdı sert çelik, içeride yumuşak katman. Bu model, sakin sularda yüzmek isteyen firmalar için uygundur. Bir gıda şirketi, pazar payını korumak için Shihozume modelini uyguladı. Yavaş ilerleyen ancak her adımı emin olan bu modelle kriz yıllarında dahi büyümeyi başardı.
- Makuri: Yumuşak çelik çekirdeği sert çelikle sarar. Liderin sürekli sahada olduğu firmalar için uygundur. Bir lojistik firmı, liderinin sahadaki aktif rolüyle bu modeli uyguladı. Her hedefe birebir takip ve liderlik sağlayarak, teslimat süresini %30 kısaltı.
- Honsanmai: Sert çeliğin iki yanda olduğu, yumuşak çeliğin çekirdekte bulunduğu model. Bu model, sürekliliği yakalamış şirketler için idealdir. Vietnam, Honsanmai modelini kılavuz alarak teknoloji ihracatı gelirini 20 yılda 274 kat artırdı. 500 milyon dolardan 137 milyar dolara ulaşan bu başarı, planlı Hoshin Kanri uygulamalarının en güzel örneğidir.
- Orikaeshi Sanmai: KOBİ’ler için basit ve etkili bir modeldir. Rahatça uygulanabilir. Bir mobilya atölyesi, bu modelle hedeflerini sadeleştirerek köklü bir büyümeye imza attı.
- Warikomi Tetsu: Savunma ağırlıklı strateji. Özellikle eğitim ve sağlık sektörleri için uygundur. Bir özel hastane, hasta memnuniyetini artırmak ve maliyetleri düşürmek için bu modeli uyguladı. Hasta şikayetleri %70 azaldı.
- Gomai: Beş katmanlı yapı, müşteri memnuniyetini ön planda tutar.
- Soshu Kitae: En karmaşık model, holdingler ve büyük kurumlar için uygundur. Japonya’nın desteğiyle Vietnam’da uygulanan bu model, ülkenin ihracatta başarı hikayesine dönüştü.
Sonuç
Hoshin Kanri, yalnızca bir yönetim aracı değil; aynı zamanda şirketinizin geleceğini şekillendiren ve onu küresel başarıya taşıyan bir rehberdir. Doğru bir şekilde uygulandığında, stratejik hedeflerinizi keskin bir Katana gibi kusursuzca hayata geçirebilir. Şirketinizin DNA’sını güçlendirmek, tüm çalışanlarınızı aynı vizyona odaklamak ve hedeflerinize kararlı adımlarla ilerlemek istiyorsanız, Hoshin Kanri’nin gücünü keşfetmelisiniz. Unutmayın, sabır, bilgi ve ustalıkla harmanlanmış bir süreç, sizi rekabetin ötesine taşıyabilir. Bugünden başlayarak, geleceğinizi bu güçlü sistemle yeniden tasarlayın ve şirketinizi zirveye taşıyacak adımları atın. Hoshin Kanri ile ilerlemek, yalnızca hedeflere ulaşmak değil; sürdürülebilir bir başarı kültürü inşa etmektir. Şimdi harekete geçin, şirketinizin potansiyelini gerçeğe dönüştürün!
okandinc 