Kampüs Konferans Salonu – Sistem Tasarımı Yarışması

Salon doluydu. Üniversitenin en prestijli etkinliklerinden biri başlamıştı: Ulusal Sistem Tasarımı Yarışması. Baran, Melis ve ekibi sahnede sunumlarını tamamladı. Sistemleri, verimlilik ve enerji kullanımı açısından mükemmeldi. Jüri başını sallıyor, notlar alıyordu.

Ama sahne arkası bambaşkaydı.

Saha testlerinde sistem, 6. dakikada çökmüştü.

Hiçbir parça yanmamıştı. Yazılım hatasızdı. Bağlantılar sağlamdı. Ama sistem durmuştu. Tüm gözler ekibe dönmüştü. Nedenini kimse anlayamıyordu.

Atölye – Gece

“Teknik olarak her şey sağlam,” dedi Baran, not defterine dalmışken. “Ama sistem çalışmadı.”

“Çünkü teknik hata yok,” dedi Melis. “Stratejik hata var.”

Baran başını kaldırdı. “Ne demek bu?”

“Biz sistemi en iyi koşullar için tasarladık. Yük altındayken, güç dengesizken, kullanıcı hatası olduğunda ne olur diye düşünmedik.”

Gündüz Hoca’nın Odası

“Stratejik hata, teknik hatadan sinsidir,” dedi Gündüz Hoca. “Çünkü hemen ortaya çıkmaz. Ama çıktığında sistemi değil, zihniyeti çöker.”

Melis sordu: “Bu neden kimsenin gündeme getirmediği bir şey?”

Gündüz Hoca derin bir nefes aldı. “Çünkü stratejik hata, genellikle bir yöneticinin kararıdır. Ve kimse patronun kararını ‘arıza’ diye yazmaz.”

Baran sessizce not aldı: “Sistem bozulmazsa sorun yok sanılır. Oysa bazı stratejiler, çalıştığı halde çöküyordur.”

Simülasyon Laboratuvarı

Ekip, aynı sistemi farklı stratejilerle test etmeye başladı. Sistemi daha az yükle çalıştırdılar. Fazla yedeklilik koydular. Sonuçlar çelişkiliydi. Melis sonunda şunu fark etti:

“Biz sistemi güvenilir yapmak için daha karmaşık hale getirdik. Fazla yedeklilik, kontrol mekanizmasını zayıflattı. Stratejik olarak yıkıldık.”

Baran ekledi: “Yani teknik olarak doğru ama yönetimsel olarak kırılgan bir yapı.”

Sektörden Gelen Danışman – Suat Bey

“Ben 15 yıl enerji sektöründe çalıştım,” dedi Suat Bey. “En büyük arızaları gördüm. Ama hiçbiri parçalardan çıkmadı. Hepsi planlardan çıktı.”

Gözlerini ekibe dikti: “Sisteminiz iyi. Ama düşünce yapınız eski. Bugünün sistemleri sadece nasıl yapıldığıyla değil, neden öyle yapıldığıyla test edilir.”

Melis gözlüğünü düzeltti. “Yani sistem değil, strateji çöktü.”

Suat Bey güldü. “Tebrikler. İlk kez biri bunu bu kadar açık söyledi.”

Proje Sunumu – Yeniden

Baran, Melis ve ekip sistemlerini revize etti. Aynı parçalarla, ama farklı stratejiyle.

Sunumun başlığı değişmişti:

“Sistem Güvenilirliği: Yapıdan Zihniyete”

Sunumdan cümleler:

• “Sistemler parçalarla değil, kararlarla şekillenir.”
• “Gizli arızalar, stratejide başlar; görünür hale geldiğinde çok geçtir.”
• “Bir sistemin teknik sağlamlığı değil, stratejik esnekliği güven verir.”

Jüri sessizdi. Ardından uzun bir alkış geldi.

Ve Gündüz Hoca kenarda mırıldandı:

“Artık mühendislik değil, liderlik konuşuyoruz.”

Baran son sayfaya şunu yazdı:

“Güvenilirlik, sadece bozulmamak değil. Yanlış kararlarla ayakta kalmamak da bir çöküştür.”