GÖRMEYENLERİN ŞEHRİ 5

GÖRMEYİ ÖĞRENMENİN 8 YOLU – BÖLÜM 1

1. Gemba (Yerinde Gör) – 2. Zaman Kayması

“Her şey yerinde görülür. Masada görünen, sadece rakamdır.”
– Japon üretim felsefesi

Bazı insanlar neden daha çok problem görür?
Çünkü onlar bakmaz; görür.
Gördüğünü analiz eder.
Analiz ettiğini sorgular.
Ve sonunda sistemin çatlağını yakalar.

Bugünden itibaren, problemi görmenin 8 yolunu öğreneceğiz.
Bugünkü yazıda ilk iki beceriyi detaylıca inceliyoruz:


Gemba – Sorunun Olduğu Yere Git

“Gemba” Japonca’da “gerçek yer” demektir.
Sorunun çıktığı, problemin doğduğu, sistemin aksadığı yerdir.
Bir masa başında yüz sayfalık rapora bakabilirsin.
Ama gerçek bilgi çoğu zaman o raporda değil, zemindedir.

Ne Anlama Gelir?

  • Üretim hattına git.
  • Depoya gir.
  • Müşteriyle yüz yüze konuş.
  • Ofisin mutfağında ne oluyor, gör.

Gerçek gözlem sahadadır.
Hissedilen, duyulan, koklanan, dokunulan yerdedir.

Gemba Ne Kazandırır?

  • Sessiz uyarıları fark edersin: gürültü, bakış, ezilme, sıkılma.
  • Görsel ipuçlarını alırsın: ezilmiş kutular, eksik panolar, boş sandalye.
  • Gerçek iletişim kurarsın: “Sana bir şey söyleyeyim mi?” cümlesi başlar.

Gerçek Bir Hikâye

Bir çağrı merkezinde şikayetler artıyordu.
Yöneticiler sistemde hata aradı ama bulamadı.
Sonunda biri aşağı inip kulaklık taktı.
Çağrıların %40’ında internet kesiliyordu, çünkü çalışanlar dizlerini masanın fişlerine çarpıyordu.
Problem sistemde değildi. Masa kabloları gevşekti.

Gemba’ya inmeden bu fark edilemezdi.


Zaman Kayması – Aynı Yere Farklı Zamanlarda Bak

Bazı problemler sabah görünmez. Ama akşam patlar.
Bazı hatalar ay başı yoktur. Ay sonu kriz olur.
Bazı insanlar pazartesi sakindir. Cuma çatlaktır.

“Zaman” görünmeyeni görünür kılar.

Ne Anlama Gelir?

Aynı işi, yeri, kişiyi farklı zamanlarda incele:

  • Vardiya farkı
  • Hafta içi / hafta sonu
  • Yoğunluk saatleri
  • Ayın başı / sonu

Neden Etkilidir?

  • Farklı zaman dilimlerinde sistem farklı davranır.
  • Çalışanlar değişir. Yorgunluk değişir. Beklentiler değişir.
  • Bir problem sürekli olmayabilir ama periyodik olabilir.

Gerçek Bir Gözlem

Bir lojistik merkezinde sabah 8’de yapılan kontroller kusursuzdu.
Ama akşam sevkiyatında sürekli karışıklık çıkıyordu.
Çünkü akşam ekibi dosya takibini elle yapıyor, sistemin çıktısını almıyordu.
Sorun sistem değil, saatti.

Sorun oradaydı. Ama sadece akşamları.


Bugün sahaya indin mi?
Aynı işlemi farklı saatte izledin mi?


Sorunları yukarıdan mı görüyorsun, yerinden mi?
Ve bir soru daha: Aynı şeye hep aynı zamanda mı bakıyorsun?

Yorum bırakın