GÖRMEYİ ÖĞRENMENİN 8 YOLU – BÖLÜM 2
3. Karşılaştırmalı Bakış – 4. Duygu Gözlemi
“Değişim fark edilmezse, çürüme ilerler.”
Bazen bir şeyi görmenin tek yolu, onu öncesiyle kıyaslamaktır.
Bazen ise görebilmek için sadece yüzlere, davranışlara, suskunluğa bakmak gerekir.
Bugün bu iki güçlü teknikle, gözümüzün önündekileri daha net seçmeyi öğreneceğiz.
🔹 3. Karşılaştırmalı Bakış – Eskisiyle Yan Yana Getir
İnsan zamanla her şeye alışır.
Kokuya, sese, yorgunluğa, bozuk sisteme bile.
Bu yüzden aynı sistemin içine bakmak yetmez.
Öncesiyle kıyaslamak gerekir.
Ne Anlama Gelir?
- Geçen seneyle bu seneyi karşılaştır.
- Eski verilerle bugünkünü yan yana koy.
- “Bu iş 6 ay önce nasıl yapılıyordu?” diye sor.
Neden Etkilidir?
- Alışkanlık, algı körlüğü yaratır.
- Kıyas, unutulan “eski düzeni” hatırlatır.
- Sistem çürürken fark etmeyen göz, kıyasla uyanır.
“Bugünkü sessizlik, önceki gürültüyle karşılaştırılınca ürkütücüdür.”
Gerçek Bir Hikâye
Bir üretim tesisinde kalite şikayetleri artmıştı ama kimse farkında değildi.
Sonunda biri 1 yıl önceki verilerle bugünü karşılaştırdı.
İlk başta görünmeyen düşüş, grafikle ortaya çıktı:
%18 kalite kaybı.
Herkes sessizdi çünkü değişimi adım adım yaşamıştı.
Ama grafik, değişimin bir anda “gözünün içine” soktu.
Kıyas yapmadan fark yoktur.
Değişim, değiştirene değil; dışarıdan bakana görünür.
🔹 4. Duygu Gözlemi – Rakam Değil, Ruh Hali İzle
Çoğu sorun önce duygularda başlar.
Veri değişmeden önce insanlar değişir.
- Yüzler asılır.
- Konuşmalar kısalır.
- Espriler azalır.
- Göz teması düşer.
Ama sistem bunu ölçemez.
Çünkü sistem duyguları tanımaz.
Oysa lider, insan, gözlemci tanır.
Ne Anlama Gelir?
- Ortamdaki enerjiye dikkat et.
- İnsanların ses tonu, yüz ifadesi, beden dili…
- “Bir şey var ama ne?” dedirten o havayı kaydet.
Neden Etkilidir?
- İklim, problemi sinyal verir.
- Duygu, sistemin bozulduğunu fısıldar.
- Çoğu hata, bireysel huzursuzlukla başlar.
Veriler netleşmeden önce, insanlar gerginleşir.
Gerçek Bir Hikâye
Bir şirkette üst üste iki çalışan istifa etti.
Ama daha önce aylarca herkes suskundu.
Kahve sohbetleri bitmişti.
Kimse toplantılarda konuşmuyordu.
Müdür şöyle dedi:
“Ben bir şey fark etmemiştim.”
İnsan kaynakları yöneticisi yanıtladı:
“Çünkü gözlemlemedin. Sadece yönettin.”
Bu hafta hangi sistemin önceki hâlini düşündün?
Bugün bir yüz ifadesi seni durdurdu mu?
Rakamlar susuyorsa, acaba duygular konuşuyor olabilir mi?
okandinc 