Güvenilirlik mühendisliği, işletmelerin geleceğini şekillendiren ve kritik bir rol oynayan bir disiplindir. Bu mühendislik dalı, işletmelerin sürdürülebilirliğini ve verimliliğini artırmak için hayati önem taşır. Güvenilirlik mühendisleri, sadece arızaları gidermekle kalmaz, aynı zamanda proaktif stratejiler geliştirerek sistemlerin güvenilirliğini artırır ve maliyetleri düşürür. Bu yazıda, güvenilirlik mühendisliğine dair bazı iş ilanlarını inceleyecek ve kendi deneyimlerimle bu alandaki kritik başarı faktörlerini paylaşacağım.

Birinci iş ilanında, mekanik mühendislik derecesine sahip, en az 10 yıl tecrübeli bir mühendis aranmaktadır. Bu mühendis, özellikle dönen ekipmanlar, kazanlar, endüstriyel soğutma ve korozyon önleme uygulamalarında deneyimli olmalıdır. İlan, güçlü analitik ve problem çözme yeteneklerine sahip, çeşitli seviyelerde etkili iletişim kurabilen, liderlik yetenekleri olan bir profesyonelin önemini vurgulamaktadır. Mekanik mühendislik bilgisi ve deneyimi, bu mühendislerin bakım ve güvenilirlik stratejilerini geliştirmeleri ve uygulamaları için kritik bir rol oynamaktadır.

İkinci iş ilanı, kodlama, sistem tasarımı ve operasyonel mükemmellik konularında yetkin bir mühendis aramaktadır. Bu mühendis, ekibe rehberlik edecek, sürekli öğrenme kültürünü teşvik edecek ve yenilikçi stratejiler geliştirecektir. Sistem performansını analiz ederek iyileştirme alanlarını belirlemesi beklenmektedir. Bu mühendis, ekip üyelerine akıl hocalığı yaparak teknik yeteneklerin geliştirilmesine yardımcı olacak ve en iyi uygulamaları gösterecektir. Sistem güvenilirliğini, performansını ve verimliliğini artırmak için yeni yaklaşımlar deneyerek sürekli olarak yeni fikir ve teknolojileri entegre edecektir.

Üçüncü iş ilanı ise petrol ve gaz sektöründe en az 15 yıl tecrübeli bir mühendis aramaktadır. Bu mühendis, büyük bir ekibi yönetecek, rafineri operasyonlarında strateji oluşturacak ve bakım programlarını optimize edecektir. Güvenilirlik ve bakım faaliyetlerini denetleyerek işletme maliyetlerini düşürecek ve sürdürülebilirliği artıracaktır. Bu mühendis, mekanik kullanılabilirliği ve bütünlüğü sürekli olarak iyileştirmek için operasyon ve teknik departman meslektaşlarıyla ortak sorumluluk taşıyacaktır. Ayrıca, güvenilirlik ve bakım faaliyetlerinin yürütülmesini denetleyecek, çalışma süresinin en üst düzeye çıkarılmasını sağlayacak ve tesis ve ekipmanlarla ilişkili iş kayıplarını azaltacaktır.

Bu iş ilanlarının her biri, güvenilirlik mühendisliğinin işletmeler için ne kadar kritik olduğunu göstermektedir. İşte bu noktada, kendi deneyimlerim ve bu alandaki başarı hikayelerim devreye giriyor. İşletmelerin karşılaştığı zorlukları ve bu zorlukları nasıl aştığımı anlatacağım. Bu deneyimler, güvenilirlik mühendisliğinin önemini ve bu alandaki profesyonellerin işletmelerin başarısına nasıl katkıda bulunduğunu gözler önüne serecektir.

Birinci firma, kritik bir parça üreten bir makinede sorun yaşıyordu. Makineden çıkan ürünler kalite ve performans hatası veriyordu. Firmanın bakım departmanı, makine arızasının en erken iki ayda düzeltilebileceğini ifade etti. Ancak, müşterinin sadece bir günlük toleransı vardı. Mühendislik müdürü ile konuştuğumda, süreyi kısaltmak için çaba göstereceğini ama ana şaftın sökülerek tornalanması gerektiğini belirtti. Zamanla ana şaftın çalışmadan dolayı tahrip olduğunu söyledi. Müşteriye durumu aktardım ve aldığım cevap “Okan, sen halledersin, sana güveniyoruz” oldu. Makinenin başına gittim ve operatör arkadaştan bakım bölümüne gidip takım arabasını almasını rica ettim. Makine, bu ana şafta bağlı dört pistonun çalışmasından oluşuyordu. Ana şaft dönerek pistonlar aracılığı ile saçın kenetlenmesini sağlıyordu. Ana şaft görsel olarak bir problem yoktu. İlk pistonu söktüm ve incelediğimde, piston ile üzerinde takılı bulunan segman birbirleri ile uyumsuz gözüküyordu. Her ikisini de ölçtüm ve pistona uygun olmayan farklı bir ölçüde segman takılmıştı. Sırasıyla diğer üç pistonu da söktüm ve dört pistona dört farklı segman takılmıştı. Beni hayrete düşüren, dört pistonun aynı ölçüye sahipken segmanların dördünün de uyumsuz ve birbirlerinden farklı ölçülerde olmalarıydı. Şehirde sıradan bir dükkandan dört tane uygun segman alıp geldim ve takıp makineyi çalıştırdım. Makine kusursuz ürün üretmişti. Burada ilk segman değişiminde hata yapılınca hata başlamış, ilk arızadan sonra ikinci pistonda değişim dokuz ay sonra olmuş. Üç segman sadece dört ay sonra değiştirilmiş ve son segman sadece bir ay gibi kısa bir sürede değiştirilmiş. Ben segmanları düzelttikten sonra makine bu arızayı dört yıl boyunca bir daha vermedi. Bu durum, aslında bakım bölümlerinin güvenilirlik departmanının önemini gösteriyor.

İkinci firma, kritik bir makine duruyordu. Nedenini sorduğumda, eksen arızası olduğunu söylediler. Eksen arızalanmış ve yeni eksen yurt dışından sipariş verilmişti. 25 bin euro ödenecekti. Bakım bölümü yapabilecekleri bir şey olmadığını söyledi. Mühendislik bölümü de onları destekledi. Konuyu incelediğimde hatanın mühendislik bölümünden kaynaklandığını tespit ettim. Mühendislik bölümü, makineyi tüm özelliklerinde üst limitte kullanmıştı. Basitçe şöyle anlatayım: Bir arabanız var, beş vitesli ve maksimum hızı 180 km/saat. En yüksek güce arabanız birinci viteste ulaşır ama en yüksek hıza beşinci viteste erişirsiniz. Siz birinci viteste 180 km/saat hıza erişmeye kalkarsanız motorunuz zarar görür. Akıllı makineler ise bu durumda kendilerini güvence altına alır. Makinenin kullanım kılavuzunda da kalın ve büyük harflerle bu durum belirtiliyordu: “Eksen arızasını gidermek için programı resetleyin yani sıfırlayın” yazıyordu. Programı sıfırlayarak sorunu çözdüm ve yeni eksene gerek kalmadı. Mühendislik bölümünün hatasını düzeltmek, işletmenin büyük bir maliyet tasarrufu yapmasını sağladı.

Üçüncü firma, kritik bir makine bir haftadır duruyordu. Nedenini sorduğumda, makineye bağlı hava temizleme filtresinin arızalı olduğunu ve yeni filtre beklediklerini belirttiler. Makineyi durdurmak yerine düşük hızda çalıştırsalar az da olsa parça üretebilirlerdi. Normal zamanda makine her parçayı 90 saniyede üretiyordu. 140 saniyede bir parça üretseler problemin ilk kısmı çözülüyordu. Dayanamadım, hava temizleme filtresini açtım. Gözlerime inanamadım. Bu bana göre hata değil sabotajdı. İki kademeli filtre vardır bu hava temizleyicilerde. İlk kademeye takılan filtre kalın tozları tutmak için, ikinci filtre ise ince tozları tutmak için takılır. Bu filtreler ters takılmıştı. İlk kademeye ince toz filtresini takmışlardı. Hemen filtrelerin yerini değiştirdim, tıkanan filtreyi alıp güvenlik tedbirlerini aldıktan sonra uygun bir yerde basınçlı hava ile temizledim. Yerine taktım ve makineyi çalıştırdım.

Dördüncü firma, bakım bölümü mesai saatinin bitmesine 20 dakika kala gelen arıza formunu görmezden gelmişti. Tek bahaneleri mesaiye kalmamaktı. Bu tür ihmaller, işletmelerin güvenilirlik departmanlarının önemini bir kez daha vurgulamaktadır. Bakım ve mühendislik bölümlerinin önemi ve güvenilirlik bölümünün tüm işletmelerin geleceği olacağı kesindir.

Bu yazıda paylaştığım deneyimlerim, güvenilirlik mühendisliğinin işletmelerin sürdürülebilirliği ve verimliliği için hayati önem taşıdığını gözler önüne sermektedir. İşletmelerin karşılaştığı zorluklar ve bu zorlukları nasıl aştığımı anlatarak, güvenilirlik mühendisliğinin önemini ve bu alandaki profesyonellerin işletmelerin başarısına nasıl katkıda bulunduğunu vurguladım. Güvenilirlik mühendisliği, işletmelerin geleceğini şekillendiren kritik bir alandır ve bu alanda çalışan profesyonellerin nitelikleri ve tecrübeleri, sadece arızaları gidermekle kalmaz, aynı zamanda işletmelerin verimliliğini ve sürdürülebilirliğini de artırır. Bu nedenle, güvenilirlik mühendisliği alanında yetkin profesyonellerin yetiştirilmesi ve desteklenmesi, her işletme için kritik bir yatırım olacaktır.