Zaman, bir üretim tesisinde akıp giden en değerli kaynaktır. Bir fabrika işleyişinde her saniyenin önemi vardır; her adımın mükemmel şekilde atılması gerekir. Ancak, bu mükemmelliği yakalamak bazen bir insanın çözüm arayışıyla mümkün olur. Yıllar önce, çalıştığım firmada, işlerin en sıkışık olduğu bir dönemde, bir makina hatalı ürün çıkarmaya başlamıştı. Her şeyin yolunda gitmesi gereken bir süreç, bir anda karmakarışık hale gelmişti. Üretilen parçalar, beklenen standartlardan uzaklaşıyor ve bu durum bizi büyük bir krizle yüz yüze bırakıyordu.

Müşterimiz, sektörün devlerinden biriydi ve bizden gelen parçalar, onların üretim hattını besliyordu. Eğer ürünleri zamanında teslim edemezsek, onların üretim hattı duracak ve bu da bizim için büyük bir prestij kaybı demekti. Kendi firmamın kaderi, adeta bir ipte yürüyen cambaz gibi sallantıdaydı. Durumu mühendislik müdürümüzle paylaştığımda, sorunun büyüklüğünü anladım. Makinanın ana mili, hareketi aktaran en kritik parça, aşınmış ve görevini yerine getiremez hale gelmişti. Bu mili onarabilecek kapasitede torna makinası bulmak neredeyse imkansızdı ve bulsak bile, üretime en az iki ay ara vermek zorunda kalacaktık. Bu, müşterimizin de bizden memnun kalmaması anlamına geliyordu; onların kaybı bizimkinden de büyük olacaktı.

Türk mitolojisinde, büyük kahramanlar en zor zamanlarda ortaya çıkar. Destanlar, zorlukları aşan, beklenmedik sorunlarla karşılaşan ve bu sorunları zekaları, cesaretleri ve azimleriyle çözen kahramanların hikayeleriyle doludur. Alp Er Tunga’nın savaş meydanında gösterdiği liderlik, Korkut Ata’nın bilgelik dolu öğütleri ve Göktürklerin Orhun Yazıtları’ nda anlatılan devlet adamlığı, hepsi birer yol göstericidir. Türk mitolojisi, insana zorluklar karşısında pes etmemeyi, engelleri aşmayı ve daima çözüm odaklı olmayı öğretir.

Bu mitolojik öğretiler, iş hayatında da kendini gösterir. Zorluklarla karşılaştığında, geri çekilmek yerine ileriye atılmak, çözümü bulana kadar mücadele etmek, Türk mitolojisinden esinlenen bir liderlik anlayışının göstergesidir. Ben de bu anlayışla, karşılaştığımız büyük sorunu çözmek için harekete geçtim. Zihnimde, Türk mitolojisinin kahramanları gibi bir çıkış yolu arıyordum. Bu durumda, mücadeleyi bırakmak veya başkalarından medet ummak yerine, sorunun köküne inmek ve çözümü kendim bulmak zorundaydım.

Toyota Üretim Sistemi’nin (TPS) temel taşlarından biri olan Jidoka prensibi, hataları kaynağında tespit edip, çözümü anında bulmayı amaçlar. Jidoka, sadece makinaların durdurulup sorunların çözülmesini değil, aynı zamanda süreçlerin sürekli iyileştirilmesini de teşvik eder. Bu felsefe, hataların erken aşamada fark edilmesini ve önlenmesini sağlar. Bu prensibi hayata geçirebilmek için, üretim sürecinde her adımın dikkatle takip edilmesi ve en küçük bir sorunun bile gözden kaçırılmaması gerekir. Eğer Jidoka prensibi doğru şekilde uygulanmazsa, hatalar zincirleme bir reaksiyonla tüm üretimi felce uğratabilir.

Makinanın başına geçtiğimde, Jidoka felsefesini aklımda tutarak işe koyuldum. Sorunun sadece görünen kısmıyla yetinmedim; derinlere inmek ve kök nedenleri bulmak için kararlıydım. Önce güvenlik önlemlerini aldım ve makinayı dikkatlice inceledim. Görünürde hiçbir sorun yoktu; ana mil sağlam görünüyordu. Ancak, biliyordum ki sorun, görsel olarak tespit edilemeyecek kadar derindeydi. Makinanın işleyişini detaylı bir şekilde inceledim ve ana milin hareketini ürüne aktaran pistonları söktüm.

Pistonları söktüğümde, gerçeği gözlerimle görmüştüm. Dört pistonun da üstünde, basınçlı havayı iletmeyi sağlayan segmanlar vardı. Ancak, segmanlar pistonlarla uyumlu değildi ve hava kaçağına sebep oluyordu. Bu uyumsuzluk, makinadaki basıncın yeterli olmamasına ve dolayısıyla ürünlerin hatalı çıkmasına yol açıyordu. Daha da şaşırtıcı olanı, dört pistonun üzerindeki segmanların birbirinden farklı olmasıydı. Aynı ölçülerde dört piston vardı, ama her biri farklı segmanlarla donatılmıştı. Bu, bir montaj hatasıydı ve hatanın büyüklüğü, üretimi tamamen durma noktasına getirmişti.

Bu noktada, durumu analiz edip çözüm bulmam gerekiyordu. İşi geciktirmemek için kendi cebimden, uyumlu segmanlar satın alarak fabrikaya geri döndüm. Yeni segmanları pistonlara taktım ve makinayı yeniden çalıştırdık. İlk testte, makinanın hatasız çalıştığını gördüm. Üretim süreci tekrar normale dönmüştü; makinadan çıkan ürünler, beklenen kalitedeydi. Bu çözümle, hem müşterimizi memnun etmiş hem de firmamızın itibarını kurtarmıştım.

Bu yaşadığım deneyim, Jidoka prensibinin üretim süreçlerinde ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Sorunları kaynağında tespit etmek ve çözümü ertelemeden hayata geçirmek, sadece üretim kalitesini değil, aynı zamanda müşteri memnuniyetini de garanti altına alır. Eğer bu sorunu zamanında fark edememiş olsaydık, müşteri kaybı ve firmamızın itibar zedelenmesi kaçınılmaz olacaktı. Ancak Jidoka prensibiyle, süreci anında durdurup, sorunu kökünden çözdük ve böylece daha büyük bir krizden kurtulduk.

Türk mitolojisi ise bu hikayede bana bir ilham kaynağı oldu. Mitolojik kahramanlar gibi, ben de zorluklar karşısında pes etmedim; çözüm odaklı düşündüm ve kararlı bir şekilde hareket ettim. Türk mitolojisinin ve Jidoka felsefesinin kesiştiği bu noktada, her ikisinin de bize öğrettiği en önemli ders; sorunları göz ardı etmek yerine, onları çözmek için cesurca adımlar atmamız gerektiğidir. Her kriz, içinde bir fırsat barındırır; yeter ki o fırsatı görebilecek bir vizyona ve çözüm üretecek bir kararlılığa sahip olalım. Bu olay, iş hayatımda ve kişisel gelişimimde unutulmaz bir ders oldu. Artık her zorluk karşısında, Türk mitolojisinin kahramanlarını ve Jidoka’nın öğretisini hatırlıyorum. Sorunların kaynağını bulup, onları çözmek ve süreci daha iyi hale getirmek, hem bireysel başarıyı hem de iş başarısını getirir. Bu hikaye, sadece bir makinanın arızasını çözmekle kalmadı; aynı zamanda bana ve çevremdekilere, zorlukların üstesinden gelmenin, doğru stratejilerle mümkün olduğunu gösterdi.